Καρκίνος ορθού

Ο καρκίνος ορθού κατατάσσεται ως ο τρίτος πιο συχνός καρκίνος στην Ευρώπη. Μάλιστα, αποτελεί την τέταρτη κύρια αιτία θανάτου σε άτομα άνω των 70 ετών. Παρόλο που στο παρελθόν συνδεόταν με υψηλά ποσοστά θνησιμότητας, οι σύγχρονες εξελίξεις στη διάγνωση και θεραπεία έχουν μειώσει σημαντικά τους θανάτους που σχετίζονται με τον καρκίνο του ορθού.

Το ορθό είναι το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου, μήκους περίπου 12-15 εκατοστών. Κύρια λειτουργία του είναι η αποθήκευση των κοπράνων πριν την αφόδευση. Η σωστή λειτουργία του ορθού είναι κρίσιμη για τη συνολική υγεία του πεπτικού συστήματος. Κάθε δυσλειτουργία ή πάθηση μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής.

Παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του ορθού

Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του ορθού επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες:

• Γενετικά σύνδρομα: Κληρονομικές παθήσεις, όπως το σύνδρομο Οικογενειακής Αδενωματώδους Πολυπόστασης (FAP) και το σύνδρομο Lynch, αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του ορθού.
• Οικογενειακό ιστορικό: Η παρουσία καρκίνου του παχέος εντέρου σε στενούς συγγενείς (γονείς, αδέλφια ή παιδιά) αυξάνει τον κίνδυνο.
• Προσωπικό ιστορικό: Όσοι έχουν ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου, ορθού ή ωοθηκών έχουν υψηλότερη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του ορθού.
• Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου: Παθήσεις όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος Crohn αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο.
• Κατανάλωση αλκοόλ και κάπνισμα: Η τακτική κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοολούχων ποτών, καθώς και το κάπνισμα, συνδέονται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου.
• Διαβήτης και παχυσαρκία: Ο ανεπαρκώς ελεγχόμενος διαβήτης τύπου 2 και η παχυσαρκία αποτελούν πρόσθετους παράγοντες κινδύνου.
• Ηλικία: Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία, ιδιαίτερα μετά τα 50 έτη.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ορισμένοι από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου μπορούν να τροποποιηθούν μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής, όπως η υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών και η τακτική άσκηση.

Με τι συμπτώματα εκδηλώνεται ο καρκίνος του ορθού;

Στα αρχικά του στάδια, ο καρκίνος του ορθού μπορεί να είναι ασυμπτωματικός. Ωστόσο, καθώς εξελίσσεται, μπορεί να προκαλέσει:

• Διαταραχές στη λειτουργία του εντέρου, όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια ή αίσθηση ατελούς κένωσης.
• Αιμορραγία από το ορθό ή αίμα στα κόπρανα, συχνά λανθασμένα αποδιδόμενη σε αιμορροΐδες.
• Βλέννη στα κόπρανα.
• Κοιλιακό ή πυελικό άλγος.
• Αναιμία, κόπωση ή αδυναμία.
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους.

Η εμφάνιση αυτών των συμπτωμάτων απαιτεί άμεση ιατρική αξιολόγηση. Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι η παρουσία αίματος στα κόπρανα δεν πρέπει να αποδίδεται απευθείας σε αιμορροΐδες, χωρίς να προηγηθεί πλήρης ιατρικός έλεγχος.

Διάγνωση του καρκίνου του ορθού

• Κλινική εξέταση (δακτυλική), Ιστορικό
• FIT Test
• Κολονοσκόπηση, κατά την οποία λαμβάνονται βιοψίες για επιβεβαίωση της διάγνωσης. Η κολονοσκόπηση επιτρέπει την απεικόνιση του εσωτερικού του παχέος εντέρου και τη συλλογή δειγμάτων ιστού για ιστολογική ανάλυση.
• Απεικόνιση με μαγνητική και αξονική τομογραφία ( MRI Rectum και CT Θωρακος Κοιλίας ) για την εκτίμηση της τοπικοπεριοχικής εξάπλωσης της μάζας στην πύελο  και την εκτίμηση ή αποκλεισμό πιθανής εξάπλωσης του καρκίνου σε άλλα όργανα.

Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του ορθού;

Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο, τα χαρακτηριστικά και τη θέση του όγκου.

• Σε περιπτώσεις που ο καρκίνος έχει επεκταθεί τοπικά ή απομακρυσμένα, η αρχική θεραπεία ( neoadjuvant ) περιλαμβάνει συνδυασμό ακτινοβολίας, χημειοθεραπείας ή/και ανοσοθεραπείας με στόχο τον έλεγχο της νόσου, τη μετατροπή του σε εξαιρέσιμο χειρουργικά όγκο ή ακόμα και την πλήρη ανταπόκριση αυτού(complete response) . Σε περιπτώσεις πλήρους ανταπόκρισης δεν απαιτείται πλέον χειρουργείο και ο ασθενής μπαίνει σε αυστηρό πρωτόκολλο παρακολούθησης.

• Σε περιπτώσεις  downstaging/downsizing μετά τη neoadjuvant θεραπεία ή εξαιρέσιμου εξαρχής όγκου, μέθοδος εκλογής θεωρείται η χειρουργική θεραπεία, παρέχοντας την καλύτερη δυνατότητα οριστικής ίασης. Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική, όπως η λαπαροσκοπική ή ρομποτική εκτομή, προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως o αποτελεσματικότερος, πιο εκτενής και ασφαλής  λεμφαδενικός καθαρισμός , η πολύ μικρότερη πιθανότητα κάκωσης νεύρων και άλλων δομών της πυέλου, η ταχύτερη ανάρρωση, ο μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος , η γρηγορότερη επάνοδος στις καθημερινές δρααστηριότητες και η καλύτερη ποιότητα ζωής μετεγχειρητικά.

Επικοινωνήστε για περισσότερες πληροφορίες με τον εξειδικευμένο Γενικό και Ορθοκολικό Χειρουργό Δρ. Δημήτριο Σωτηρόπουλο