Διάτρηση παχέος εντέρου

Τι είναι η διάτρηση παχέος εντέρου;

Η διάτρηση παχέος εντέρου περιγράφει την κατάσταση κατά την οποία δημιουργείται οπή στο τοίχωμα του εντέρου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διαρροή εντερικού περιεχομένου προς την κοιλιακή κοιλότητα. Το φαινόμενο αυτό διαταράσσει τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου και συνοδεύεται συνήθως από έντονο οξύ κοιλιακό άλγος +\- άλλα συμπτώματα που απαιτούν επείγουσα ιατρική εκτίμηση.

Το παχύ έντερο αποτελεί το τελικό τμήμα του πεπτικού σωλήνα. Σε αυτό ολοκληρώνεται η απορρόφηση υγρών και ηλεκτρολυτών, ενώ σχηματίζονται τα κόπρανα πριν αποβληθούν από τον οργανισμό. Όταν το τοίχωμά του υποστεί ρήξη, διαταράσσεται η ισορροπία του εντερικού περιβάλλοντος, ενεργοποιούνται μηχανισμοί φλεγμονής στους γύρω ιστούς και διαφυγή κοπρανώδους περιεχομένου εντός της περιτοναϊκής κοιλότητας – κατάσταση απειλητική για τη ζωή.

Ποιοι είναι τα αίτια και οι παράγοντες που συμβάλλουν στη διάτρηση παχέος εντέρου;

Η διάτρηση του παχέος εντέρου μπορεί να οφείλεται σε ποικίλες καταστάσεις που επηρεάζουν τη δομή ή τη λειτουργία του εντερικού τοιχώματος. Οι κυριότερες αιτίες και παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνισή της περιλαμβάνουν:

• Προχωρημένη ηλικία, μειώνει την αντοχή των ιστών και αυξάνει τον κίνδυνο διάτρησης.
• Ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη ή άλλων χρόνιων νοσημάτων.
• Πρόσφατο ή παλαιότερο χειρουργείο στην κοιλιά ή την πύελο.
• Ουλώδης ιστός ή συμφύσεις μετά από προηγούμενη επέμβαση.
• Τραυματισμός στην κοιλιακή ή πυελική περιοχή.
• Νόσος εκκολπωμάτων ή επεισόδια εκκολπωματίτιδας.
• Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου,νόσος Crohn ή ελκώδης κολίτιδα.
• Καρκίνος παχέος εντέρου ή εντερική απόφραξη.
• Κήλες που προκαλούν πίεση ή ισχαιμία στο έντερο.
• Επιπλοκές ενδοσκοπικών εξετάσεων, όπως η κολονοσκόπηση.
• Θεραπεία με ipilimumabστο πλαίσιο αντικαρκινικής αγωγής.
• Σκωληκοειδίτιδα. Όταν εξελιχθεί, μπορεί να προκαλέσει τοπική φλεγμονή και διάτρηση που επεκτείνεται στο παχύ έντερο.

Διάτρηση παχέος εντέρου: Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα της διάτρησης παχέος εντέρου μπορεί να εμφανιστούν αιφνίδια ή να εξελιχθούν σταδιακά, ανάλογα με το αίτιο και την έκταση της βλάβης. Συνήθως συνδυάζουν πόνο, φλεγμονή και γενικά συμπτώματα καταβολής.

Ειδικότερα, τα πιο συχνά συμπτώματα είναι τα κάτωθι:

• Έντονος ή οξύς κοιλιακός πόνος, που συχνά εντοπίζεται στη μέση ή κάτω κοιλία.
• Ευαισθησία ή άλγος στην πίεση της κοιλιάς, το οποίο μπορεί να επιδεινώνεται με την κίνηση ή την αναπνοή.
• Αίσθημα πρηξίματος της κοιλιακής περιοχής, λόγω συσσώρευσης αέρα ή φλεγμονώδους υγρού.
• Ναυτία και έμετος, που εμφανίζονται συνήθως σύντομα μετά την έναρξη του πόνου.
• Πυρετός και ρίγη, ως ένδειξη φλεγμονής ή λοίμωξης.
• Αίσθημα κόπωσης και γενική αδυναμία.
• Σε προχωρημένες περιπτώσεις, μπορεί να παρουσιαστούν χαμηλή αρτηριακή πίεση, ταχυκαρδία και ζάλη, ενδείξεις κυκλοφορικής αστάθειας.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της διάτρησης παχέος εντέρου στηρίζεται στον συνδυασμό κλινικής εξέτασης, απεικονιστικών ελέγχων και εργαστηριακών αποτελεσμάτων. Στόχος είναι να εντοπιστεί το σημείο της ρήξης και να εκτιμηθεί η βαρύτητα της κατάστασης.

Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης χρησιμοποιούνται απεικονιστικές εξετάσεις.

Η αξονική τομογραφία είναι η πιο αξιόπιστη μέθοδος, καθώς δείχνει τη θέση της διάτρησης και συνήθως το αίτιο της διάτρησης και την παρουσία αέρα ή υγρού εντός της περιτοναϊκής κοιλότητας.

Σε εγκύους ή ανήλικους ασθενείς δύναται να διενεργηθεί μαγνητική τομογραφία.

Οι αιματολογικές εξετάσεις συμπληρώνουν τον έλεγχο, αποκαλύπτοντας αυξημένα λευκά αιμοσφαίρια και CRP  λόγω της ενδοπεριτοναϊκής λοίμωξης.

Διάτρηση παχέος εντέρου: Πώς θεραπεύεται;

Η θεραπευτική προσέγγιση καθορίζεται από το μέγεθος της διάτρησης, το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει και τη γενική κατάσταση του ασθενούς.

 Μικρές διατρήσεις

• Αν η διάτρηση είναι μικρή και ο ασθενής σταθερός, μπορεί να αποφευχθεί το χειρουργείο.
• Εφαρμόζεται συντηρητική αγωγή, με στενή παρακολούθηση σε νοσοκομειακό περιβάλλον.
• Πραγματοποιούνται επαναληπτικές απεικονιστικές εξετάσεις για να ελεγχθεί η πορεία της επούλωσης.
• Χορηγούνται αντιβιοτικά ευρέος φάσματος, ώστε να προληφθεί η εξάπλωση της φλεγμονής.
• Ο ασθενής παραμένει νηστικός για μικρό χρονικό διάστημα, ώστε να μειωθεί η εντερική κινητικότητα.
• Αν συγκεντρωθεί υγρό ή πύον στην κοιλιακή κοιλότητα, τοποθετείται παροχέτευση για την απομάκρυνσή του.
• Παράλληλα, παρέχεται υποστηρικτική αγωγή με ενδοφλέβια υγρά και αναλγητικά.
• Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διάτρηση επουλώνεται σταδιακά χωρίς χειρουργική επέμβαση.

Μεγάλες διατρήσεις

• Οι εκτεταμένες διατρήσεις ή εκείνες που προκαλούν εκτεταμένη ενδοκοιλιακή λοίμωξη απαιτούν άμεση χειρουργική αντιμετώπιση.
• Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, που μπορεί να είναι λαπαροσκοπική ή ανοικτή, ο χειρουργός καθαρίζει την κοιλιακή κοιλότητα από τα εντερικά υγρά και τα υπολείμματα που έχουν διαφύγει.
• Το πάσχον τμήμα του εντέρου επιδιορθώνεται ή αφαιρείται, ανάλογα με την έκταση της βλάβης και το αίτιο αυτής.
• Αν υπάρχει εκτεταμένη λοίμωξη, μπορεί να χρειαστεί προσωρινή κολοστομία, ώστε να προστατευθεί το σημείο της συρραφής.
• Μετά την επέμβαση, ο ασθενής νοσηλεύεται για παρακολούθηση και υποστήριξη της λειτουργίας του εντέρου.
• Χορηγούνται ενδοφλέβια αντιβιοτικά για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση λοιμώξεων.
• Η διάρκεια νοσηλείας και η αποκατάσταση εξαρτώνται από τη γενική υγεία και την ανταπόκριση του οργανισμού.
• Με την έγκαιρη θεραπεία, η πλειονότητα των ασθενών ανακτά σταδιακά τη φυσιολογική εντερική λειτουργία.

Ποιες είναι οι μέθοδοι πρόληψης;

Η πρόληψη της διάτρησης παχέος εντέρου στηρίζεται στην έγκαιρη αντιμετώπιση παθήσεων και στη σωστή φροντίδα του εντέρου.

• Η πρώιμη θεραπεία της εκκολπωματίτιδας, των φλεγμονώδων νόσων του εντέρου και της σκωληκοειδίτιδας μειώνει τον κίνδυνο διάτρησης.
• Η τακτική ιατρική παρακολούθηση και οι προληπτικές εξετάσεις, όπως η κολονοσκόπηση, βοηθούν στον έγκαιρο εντοπισμό προβλημάτων.
• Μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και επαρκή υγρά προλαμβάνει τη δυσκοιλιότητα και την αυξημένη πίεση στο έντερο.
• Η αποφυγή καθαρτικών και η ήπια σωματική δραστηριότητα συμβάλλουν στη φυσιολογική εντερική λειτουργία.
• Η ενημέρωση για προειδοποιητικά συμπτώματα, όπως έντονος πόνος ή φούσκωμα, επιτρέπει την έγκαιρη ιατρική παρέμβαση.

Η πρόληψη μειώνει ουσιαστικά την πιθανότητα διάτρησης και προάγει τη μακροχρόνια υγεία του πεπτικού συστήματος.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διάτρηση παχέος εντέρου και τις πλέον σύγχρονες θεραπευτικές επιλογές, επικοινωνήστε με τον Γενικό Χειρουργό Δρ. Δημήτριο Σωτηρόπουλο, ο οποίος διαθέτει εξειδικευμένη εμπειρία στη λαπαροσκοπική και χειρουργική παχέος εντέρου.